Transport produktów mrożonych – wymagania, przepisy i dobre praktyki

Transport produktów mrożonych odgrywa bardzo ważną rolę w zapewnieniu konsumentom dostępu do świeżej i bezpiecznej żywności. Aby mrożonki zachowały swoje wartości odżywcze i smakowe, niezbędne jest przestrzeganie określonych standardów podczas ich przewozu. W niniejszym artykule omówimy, jak wygląda transport mrożonek, jakie warunki muszą być spełnione oraz jakie przepisy regulują ten proces.

Czym jest transport produktów mrożonych?

Transport produktów mrożonych to proces przewożenia żywności w kontrolowanych warunkach temperaturowych, mający na celu zachowanie jej jakości i bezpieczeństwa. Podstawowym elementem jest utrzymanie ciągłości łańcucha chłodniczego od momentu produkcji, przez magazynowanie, aż po dostarczenie do odbiorcy końcowego. Aby transport ten był efektywny, muszą zostać spełnione określone wymagania. Większość z nich jest regulowanych przez polskiego i europejskiego prawodawcę. O czym w szczególności trzeba pamiętać?

Wymagania dotyczące transportu mrożonek

Dzięki przestrzeganiu poniższych wymagań producenci mogą zapewnić, że ich mrożonki dotrą do konsumentów w nienaruszonym stanie, zachowując swoje walory smakowe i wartości odżywcze. 

Temperatura i wilgotność

Transport produktów mrożonych to proces wymagający precyzyjnego przestrzegania określonych norm i standardów, aby zapewnić bezpieczeństwo oraz jakość przewożonych towarów. Podstawowym elementem jest utrzymanie stałej temperatury podczas całego łańcucha dostaw. Zgodnie z dyrektywą nr 89/108/EWG oraz umową ATP, produkty głęboko mrożone powinny być przechowywane i transportowane w temperaturze nie wyższej niż -18°C, z dopuszczalnymi krótkotrwałymi wahaniami do 3°C podczas transportu.

Odpowiednia wilgotność w przestrzeni ładunkowej jest równie istotna, gdyż zapobiega powstawaniu szronu i lodu na produktach, co mogłoby wpłynąć na ich jakość.

Czas transportu

Minimalizacja czasu przewozu również jest bardzo ważna dla zachowania jakości mrożonek. Im krótszy czas od załadunku do dostawy, tym mniejsze ryzyko rozmrożenia produktów. Dlatego planowane trasy przewozów powinny być zoptymalizowane i tak krótkie, jak to tylko możliwe. Z tym aspektem łączy się także odpowiednia logistyka w transporcie chłodniczym produktów mrożonych.

Opakowania

Opakowania również odgrywają istotną rolę w transporcie mrożonek. Chronią je przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz wpływem czynników zewnętrznych. Stosowanie materiałów o wysokich właściwościach izolacyjnych, takich jak styropianowe skrzynki, pomaga w utrzymaniu stabilnej temperatury wewnątrz opakowania.

Flota transportowa

Środki transportu muszą być odpowiednio przystosowane do przewozu mrożonek. Pojazdy chłodnicze powinny być wyposażone w systemy utrzymujące stałą, niską temperaturę oraz spełniać określone normy i posiadać certyfikaty, takie jak ATP, potwierdzające ich zdolność do przewozu szybko psujących się artykułów spożywczych.

Monitorowanie i dokumentacja

Monitorowanie i dokumentacja warunków transportu zapewniają ich zgodność z obowiązującymi przepisami oraz utrzymaniem wysokiej jakości przewożonych mrożonek. Regularne kontrole temperatury oraz prowadzenie dokładnej dokumentacji przewozu pozwala na szybkie reagowanie w przypadku odchyleń od normy i minimalizuje ryzyko strat, co jest ważne również dla producentów (pozwala na redukcję dodatkowych kosztów).

Przepisy prawne regulujące przewóz mrożonek

Transport produktów mrożonych podlega rygorystycznym regulacjom prawnym zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym, mającym na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności oraz utrzymanie jej jakości podczas przewozu. Poniżej przyjrzymy się najważniejszym z nich.

Umowa ATP

Podstawowym dokumentem w międzynarodowym transporcie mrożonek, o którym zdążyliśmy już wspomnieć, jest Umowa o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych oraz o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów, znana jako umowa ATP.

Sporządzona w Genewie we wrześniu 1970 roku, weszła w życie w 1976 roku, a Polska ratyfikowała ją w 1984 roku. Umowa ATP określa wymagania dotyczące środków transportu, takich jak pojazdy chłodnicze, izotermiczne czy grzewcze, oraz precyzuje maksymalne dopuszczalne temperatury dla różnych kategorii produktów spożywczych podczas transportu. Jak już zostało wcześniej podkreślone, mrożonki powinny być przewożone w temperaturze nie wyższej niż -18°C, z dopuszczalnymi krótkotrwałymi wahaniami do 3°C podczas transportu.

Ponadto umowa ATP nakłada obowiązek posiadania certyfikatu ATP przez pojazdy realizujące międzynarodowy transport mrożonek, potwierdzającego ich zgodność z określonymi standardami technicznymi. Brak takiego certyfikatu może skutkować sankcjami prawnymi, a nawet zatrzymaniem pojazdu.

Dyrektywy i rozporządzenia Unii Europejskiej

W ramach Unii Europejskiej obowiązują również dyrektywy i rozporządzenia regulujące kwestie higieny oraz bezpieczeństwa żywności podczas transportu. Dyrektywa nr 89/108/EWG Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 grudnia 1988 roku dotyczy harmonizacji przepisów państw członkowskich w zakresie głęboko mrożonych artykułów spożywczych przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Określa ona m.in. wymagania dotyczące temperatury przechowywania i transportu mrożonek oraz obowiązek stosowania odpowiednich urządzeń monitorujących temperaturę.

Ponadto, Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 roku ustanawia szczegółowe zasady higieny dotyczące żywności pochodzenia zwierzęcego, w tym wymagania dotyczące transportu takich produktów. Zgodnie z tym rozporządzeniem, przedsiębiorstwa sektora spożywczego muszą zapewnić, że podczas transportu utrzymywana jest odpowiednia temperatura, a pojazdy są czyste i, w razie potrzeby, zdezynfekowane, aby zapobiec zanieczyszczeniu żywności.

Krajowe regulacje prawne

W Polsce kwestie związane z transportem mrożonek regulowane są m.in. przez Ustawę z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Ustawa ta nakłada na przedsiębiorców obowiązek zapewnienia, że środki transportu używane do przewozu żywności są odpowiednio zaprojektowane, utrzymane w czystości oraz umożliwiają utrzymanie wymaganych warunków temperaturowych.

Ponadto, Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 maja 2003 roku w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie składowania i transportu głęboko mrożonych artykułów rolno-spożywczych określa, że temperatura produktów głęboko mrożonych podczas transportu nie może przekraczać -18°C, z dopuszczalnymi krótkotrwałymi wahaniami do 3°C. Jest to oczywiście wynik zapisów Umowy ATP, o której wspomnieliśmy wyżej, a którą Polska jest związana.

Kontrole i egzekwowanie przepisów

Egzekwowaniem przepisów dotyczących transportu mrożonek w Polsce zajmuje się Inspekcja Transportu Drogowego (ITD) oraz Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). Regularnie przeprowadzane są kontrole pojazdów typu chłodnia, mające na celu sprawdzenie, czy przewoźnicy przestrzegają obowiązujących norm.

Podczas takich kontroli inspektorzy weryfikują stan techniczny pojazdów, posiadanie odpowiednich certyfikatów, takich jak ATP, oraz monitorują warunki temperaturowe przewożonych mrożonek. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, przewoźnicy mogą zostać ukarani mandatami, a w skrajnych przypadkach może dojść do zatrzymania pojazdu lub unieruchomienia działalności transportowej.

transport produktow mrozonych - mrożone owoce i warzywa

Dobre praktyki w transporcie produktów mrożonych

Monitorowanie temperatury

Będziemy ciągle podkreślać – bardzo ważne dla jakości mrożonek jest utrzymanie stałej, niskiej temperatury. Nowoczesne pojazdy chłodnicze są wyposażone w systemy monitorowania temperatury, które pozwalają na bieżące śledzenie warunków wewnątrz przestrzeni ładunkowej. Regularne kontrole i kalibracje tych systemów zapewniają ich niezawodność. W przypadku odchyleń od normy kierowca powinien być natychmiast informowany, aby podjąć odpowiednie działania korygujące.

Szkolenie personelu

Personel odpowiedzialny za transport mrożonek powinien być regularnie szkolony w zakresie obsługi systemów chłodniczych, aktualnych regulacji prawnych, procedur załadunku i rozładunku oraz monitorowania warunków transportu. Znajomość procedur awaryjnych, takich jak postępowanie w przypadku awarii systemu chłodniczego, jest niezbędna do szybkiego reagowania na nieprzewidziane sytuacje i minimalizacji potencjalnych strat.

Regularna konserwacja i kontrola pojazdów

Niezawodność pojazdów chłodniczych ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo transportu mrożonek. Dlatego regularne przeglądy techniczne, konserwacja systemów chłodniczych oraz kontrola szczelności izolacji termicznej są tak ważne dla utrzymania optymalnych warunków przewozu. Wczesne wykrywanie i usuwanie usterek zapobiega awariom podczas transportu i zapewnia ciągłość łańcucha chłodniczego.

Wyzwania i przyszłość transportu mrożonek

Jednym z głównych wyzwań w transporcie mrożonek jest utrzymanie ciągłości łańcucha chłodniczego. Trzeba pamiętać o tym, że nawet niewielkie wahania temperatury podczas transportu mogą prowadzić do pogorszenia jakości produktów lub ich zepsucia. Dlatego ważne jest stosowanie zaawansowanych systemów monitorowania temperatury oraz regularne kontrole pojazdów chłodniczych, aby zapewnić optymalne warunki przewozu.

Kolejnym istotnym problemem są rosnące koszty operacyjne. Utrzymanie odpowiedniej temperatury w trakcie transportu wymaga znacznych nakładów energetycznych, co przekłada się na zwiększone wydatki. Niedobór wykwalifikowanych pracowników dodatkowo potęguje te trudności, zmuszając firmy do inwestowania w szkolenia lub poszukiwania alternatywnych rozwiązań, takich jak automatyzacja procesów.

Przestrzeganie surowych przepisów i norm dotyczących transportu żywności to kolejny aspekt, z którym muszą mierzyć się przedsiębiorstwa z tej branży. Organizacje takie jak Agencja Żywnościowa czy Międzynarodowa Komisja Transportu Drogowego wydają wytyczne dotyczące temperatury przechowywania, pakowania oraz dokumentacji przewozowej. Niezastosowanie się do tych regulacji może skutkować sankcjami oraz utratą zaufania klientów.

Aby sprostać tym wyzwaniom, branża transportu mrożonek intensywnie inwestuje w nowoczesne technologieAutomatyzacja procesów, w tym zrobotyzowana paletyzacja, pozwala na zwiększenie efektywności oraz redukcję kosztów operacyjnych. Wykorzystanie robotów w procesie paletyzacji mrożonek minimalizuje ryzyko uszkodzeń produktów oraz przyspiesza cały proces logistyczny.

Ponadto, rozwój ekologicznych rozwiązań w transporcie chłodniczym staje się priorytetem. Tradycyjne urządzenia chłodnicze zasilane olejem napędowym są stopniowo zastępowane przez bardziej ekologiczne systemy, takie jak napędy elektryczne. Zmiany te nie tylko redukują emisję szkodliwych substancji, lecz także mogą obniżyć koszty eksploatacji.

W logistyce chłodniczej da się też zauważyć wzrost znaczenia digitalizacji. Wykorzystanie zaawansowanych systemów monitorowania i zarządzania pozwala na bieżące śledzenie warunków transportu, co zwiększa transparentność oraz umożliwia szybką reakcję na ewentualne nieprawidłowości. Takie podejście nie tylko poprawia jakość usług, lecz także buduje zaufanie wśród klientów.

Podsumowanie

Bezpieczny i efektywny transport produktów mrożonych wymaga przestrzegania określonych norm temperaturowych, stosowania odpowiednich opakowań oraz regularnego monitorowania warunków przewozu. Znajomość i przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych oraz inwestowanie w szkolenia personelu i nowoczesne technologie są podstawą do zapewnienia najwyższej jakości usług w branży transportu w temperaturach kontrolowanych.

Nie da się ukryć, że transport mrożonek stoi przed licznymi wyzwaniami, takimi jak utrzymanie ciągłości łańcucha chłodniczego, rosnące koszty operacyjne czy konieczność przestrzegania surowych regulacji. Jednak dzięki inwestycjom w nowoczesne technologie, automatyzację oraz ekologiczne rozwiązania, branża ta ma szansę na dynamiczny rozwój i sprostanie oczekiwaniom współczesnego rynku.

Nowe trendy i przepisy w branży chłodniczej i logistyki w temperaturze kontrolowanej

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat aktualnych trendów oraz przepisów dot. logistyki w temperaturze kontrolowanej, w tym o transporcie produktów mrożonych, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia targów ColdChain Poland. Targi te to wydarzenie skierowane do sektora B2B, podczas których możesz nawiązać relacje biznesowe z nowymi dostawcami, porozmawiać z ekspertami (w tym także z prawnikami), odkryć rozwiązania, które mogą usprawnić funkcjonowanie Twojej firmy, czy posłuchać prelekcji skierowanych do osób z branży.

Podczas VIII edycji targów ColdChain Poland na konferencjach porozmawiamy o efektywnej dystrybucji i logistyce produktów świeżych i mrożonych czy najnowszych rozwiązaniach w logistyce chłodniczej dla przemysłu spożywczego i gastronomii. Nie może Cię zabraknąć!

 

Zarejestruj się już dzisiaj i posłuchaj ekspertów!

 

Dołącz do największych targów branży transportu chłodniczego w Polsce